آموزش آنلاین، فرزند آموزش از راه دور!

چند سال پیش مطلبی را در رابطه با آموزش از راه دور می‌خوندم که خیلی بهم کمک کرد فهم متفاوتی از دنیای آموزش مجازی یا آموزش آنلاین داشته باشم و اون داستان آموزش از راه دور بود. به نظرم رسید شاید خوب باشه خلاصه آنچه به یاد دارم را اینجا بهش اشاره کنم.

خوب شما اگر عبارت آموزش از راه دور را بشنوید اولین چیزی که به نظرتان می‌رسد چیه؟

آموزش از راه دور الزاما ارتباطی با نوع ابزاری که برای این ارتباط استفاده می‌کنید ندارد! همین که شما به عنوان شاگرد با معلم یا معلم‌هایی یا با یک مدرسه‌ای، آموزشگاه یا دانشگاهی در جای دیگری ارتباط داشته باشید و به صورت فیزیکی در آن مکان حاضر نباشید و یادگیری سیستماتیکی را از راه دور دنبال کنید، یعنی در چتر آموزش از راه دور هستید.

مثلا از طریق مکاتبه یا همون نامه‌نگاری باهاشون در تعامل باشید و مطلب و کتاب ها رو بخونید و جواب تکالیف و تمرین‌هایی که برایت پست شده است را پس بفرستی و دوباره بازخورد را به همین ترتیب بگیرید. شاید برخی از شما فیلم تختخواب سحرآمیز را دیده باشید که در جریان جنگ جهانی دوم یک خانم در یک روستا با استادش (که درس جادوگری و تردستی می‌داد) درس می‌خوند و چند بچه در کنارشون قرار می‌گیرند و ماجراهایی را رقم زدند. یادگیری او کاملا از راه دور بود و از طریق مکاتبه که کتاب ها و ابزار درسش را از طریق پست دریافت می‌کرد.

یا شاید مجموعه تلویزیونی اسکیپی: کانگوروی بوته زار یادتون باشه که یک کانگور در یک منطقه حفاظت شده در استرالیا با یک پدر و پسر مشکلاتی برایشان پیش می‌آمد و حلش می‌کردند. اگر یادتان باشد اون پسربچه از طریق ارتباط رادیویی درس‌هایش را می‌خواند و تکالیفش را انجام می‌داد، چون جایی که زندگی می‌کرد از جایی که مدرسه قرار داشت، بسیار بسیار دور بود.

حتی آموزش از طریق تلویزیون و امروز از طریق موبایل و اینترنت، همه و همه شیوه‌های مختلفی از آموزش از راه دور یا distance learning هستند.

امروز با پیشرفت در تکنولوژی‌های ارتباطی با افزایش امکاناتی که مسئله و مشکلات دسترسی و فرصت را که در قالب زمان و مکان می‌شناسیم، حل کرده است. بهبود و افزایش کیفیت یادگیری به واسطه قدرت تکنولوژی، باعث شده که در زیر چتر آموزش از راه دور، یک شاخه تحت عنوان eLearning یا online learning متولد و رشد پیدا کند. آموزش الکترونیکی یا آموزش برخط (آنلاین) به‌طور مشخص به آموزش از راه دوری اشاره دارد که هم درس‌ها و هم تعامل شاگرد و معلم به‌صورت الکترونیکی و دیجیتال صورت می‌گیرد. به‌صورت مشخص‌تر یعنی برنامهٔ درسی،‌ محتوای آموزشی و ارزیابی‌ها همه دیجیتال و آنلاین هستند و کلاس درس و تعامل بر بستر فضای آنلاین است. چیزی که امروز در جریان گسترش اپیدمی کرونا به‌خوبی قابل تجربه شده است.

اما یک چیزی که خیلی مهم است اینکه آموزش از راه دور و آموزش برخط صرفا در شیوه ابزار خلاصه نمی‌شود و دانش مربوط به یادگیری الکترونیکی در کنار این ابزار است که آموزش از راه دور با کیفیت و واقعی را معنا می‌بخشد و آن را ارزشمند می‌کند. در دنیای یادگیری مبتنی بر تکنولوژی وقتی قرار است این آموزش از راه دور در فضای مجازی و بر روی اینترنت صورت بگیرد،‌ طراحی و توسعه برنامه‌های درسی با کیفیت، نیازمند کسب و استفاده از دانش تولید شده در این زمینه هم هست تا نتیجه این آموزش در عمل با کیفیت و قابل دفاع باشد. امیدوارم در ایران عزیز هم، این دانش در کنار ابزارش، توسعه و گسترش پیدا کند.

_{کپی کل یا استفاده از قسمت‌هایی از این متن با ذکر منبع مجاز است.}